Proiektua: Txapela buruan eta ibili eguzki-sisteman

Euskalmet sortu eta gero, Eusko Jaularitzak EHEA (Euskal Herriko Espazio Agentzia) sortzeko asmoa dauka. Beste espazio agentzietatik (ESA, NASA) desberdintzeko bere lehen helburua eguzki-sistema bisitatzeko turismo bidaiak antolatzea da. Turistek gida on bat beharko dute bai bidaia prestatzeko bai bidaiaz gozatzeko. Zuen lana eguzki-sistemari buruzko gida turistikoa prestatzea izango da.

Proiektuaren deskribapena lortzeko sakatu hemen.

5. 6. eta 7. Galderak

5. Zer abiadurarekin mugitzen da Lurra? 
Lurra 107.000 km/h -ko abiadurarekin mugitzen da.

6. Zer abiadurarekin mugitzen da doinua?
Doinua 343m/s -ko abiadurarekin mugitzen da atmosferan.

7. Zein abiadurarekin mugitzen da argia?
Argia 299.792.458 m/s abiadurarekin mugitzen da.

8. galdera

8. Gasteiztik Parisera kotxez joango gara. Gure bidaia/higidura deskribatzeko, zer parametroak/magnitudeak behar ditugu? Parametro horien bidez honelako galderak erantzuteko gai izan behar zara:

1. Nondik joan behar naiz?                                                                                                       Autoz baldin bazoaz, errepidetik joan behar zara. Baina ez daukazu bide konkretu bat jarraitu behar, hainbat bide daude. Lerro zuzen batean joaten gutxi gora behera 900km daude. Bidai bat egiteko GPS ipini eta bera  gidatuko   zaitu.                                                                       
2. Zenbat denbora beharko dut?                                                                                           Denbora jakiteko hainbat gauza eduki behar dituzu kontuan, ze bide hartuko duzun( distantzia) , ze abiaduran joango zaren (abiadura), azelerazioa, autoaren gasolinaren kantitate kopurua (gero eta txikiago gero eta aldiz gehiago gelditu behar zara), zenbat aldi askotan gelditzen bazara denbora gehiago beharko duzu, gurpila pintxatxen bada gelditu behar zara aldatzera.
3. Zenbat gasolina beharko dut?                                                                                             Abiadura aldi askotan aldatzen baduzu gasolina gehiago beharko duzubide laburrena hartzen baduzu ba gasolina gutxiago beharko duzu, zureautoa dieselekin baldin badoa,gutxiago beharko duzu diesela gasolina baino gehiago irauten baitdu, bidearen arabera (bidea igoera eta jeitsierak baldin baditu gasoloina gehiago beharko duzu bide plano batean baino).
4. Non egongo naiz 3 ordu pasatu eta gero?                                                                       Distantzia jakin behar dugu, gelditzen bazara gutxiago hurrunduko zara, abiadura, azelerazioa, gurpila pintxatxen bada denbora galduko duzu aldatzen.

1. 2. 3. eta 4. galderak

1-Klasean dagoen arbela mugitzen ari da? Zergatik esaten duzu baietz edo ezetz?

Ezetz, zu arbelaren puntu konkretu batera begiratzen baduzu ez delako mugitzen.

2-Aurreko galderan bi erantzunak ondo daude. Arrazoitu zergatik?

Baietz, mundua biraka dagoenez dena mugituko da eta arbela munduan dago.

3-Eerepidetik pasatzen ari den kotxe bat mugitzen ari da? Zergatik esaten duzu baietz edo ezetz?

Baietz, lekuz aldatu delako, leku batean badago gero beste leku batean dago.

4-Aurreko galderan bi erantzunak ondo daude. Arrazoitu zergatik.

Ezetz, zu kotxe batean bazaude autoaren kontrako zentzuan eta kotxea pasatzen duenean zu ikusten duzu ez dagoela mugimenduan.

3. 4.eta 7. Galderak

3.Errepidetik pasatzen asi den kotxe bat mugitzen ari da? Zergatik esaten duzu baietz edo ezetz?
Bai mugituko da zeren eta motor bat dago mugitzen duela.
Ere gerta daiteke paisajea mugitzen ari dela eta kotxea geldirik  dago.

4.Aurreko galderan bi erantzunak ondo daude. Arrazoitu.
Bai mugituko da, motorra indar bat egiten ari du kotxean eta horrela kotxea mugituko da.
Ere paisajea mugitu ahal da. Lurra mugitzen da, horregatik ezin dugu esan paisajea ez ari dela mugitzen.

7.Zein abiadurarekin mugitzen da argia?
 Argia 299.792.458 m/s abiadurarekin mugitzen da.

4. 5. eta 6. ariketak

4. Aurreko galderan bi erantzunak ondo daude. Arrazoitu zergatik.
Aurreko galderan baietz esan baduzu, ere balio du ezetz esatea, zu kotxe batean joan ahal zara eta kotxe bati begiratzen badiozu ematen ari du mugitzen ari dela, nahiz eta kotxe hori geldirik egon. 


5. Zer abiadurarekin mugitzen da Lurra? 
Lurra 107000 km/h-ko abiadurarekin mugitzen da.


6. Zer abiadurarekin mugitzen da doinua?
Doinua 343m/s-ko abiadurarekin mugitzen da atmosferan eta (adibidez) uran 1593 m/s abiadurarekin. 
  

1. 2. eta 3. ariketak

1.Klasean dagoen arbela mugitzen ari da? Zergatik esaten duzu baietz eso ezetz?
 Ez da mugitzen, paretan itsatsita dagoelako, eta inor ez dio indar bat egiten.


2.Aurreko galderan bi erantzunak ondo daude. Arrazoitu zergatik.
Abaietz esaten baduzu ondo dago. Indar bat egiten badiozu mugitzen da.


3.Errepidetik pasatzen asi den kotxe bat mugitzen ari da? Zergatik esaten duzu baietz edo ezetz?
Bai mugituko da abiadura eta azelerazioa daukalako.